Thema's en vragen die aan bod komen op deze pagina:

• Wat is een API?
• Wie zijn de API’s per kern?
• Gedragscode
• Hoe kan ik  iets melden aan mijn API?
• Wat is grensoverschrijdend gedrag?
• Handelingsplan en procedures

De club-API is een Aanspreekpersoon Integriteit binnen onze club. Zij zijn een laagdrempelig aanspreekpunt waarbij sporters, hun ouders, trainers, bestuurders of andere betrokkenen terechtkunnen met een vraag, vermoeden of klacht over grensoverschrijdend gedrag. Deze personen binnen onze club nemen dit op en behandelen dit vertrouwelijk.

Dit kan gaan van een bespreking over een moment op een training tot een interventie met een andere atleet over pestgedrag etc. In ieder scenario behandelt een van de API's de vraag of klacht met respect.

Het is belangrijk dat in een sportclub een cultuur bestaat van openheid waar iedereen het gevoel heeft incidenten te kunnen melden. Het installeren van een club-API maakt het voor iedereen duidelijk bij wie hij of zij met een melding terecht kan en verzekert een duidelijke & kordate opvolging van incidenten.

De club-API luistert naar de vraag of het verhaal van een melder en verwijst hem door wanneer nodig of verleent advies bij de mogelijke vervolgstappen, zonder aan waarheidsvinding te doen. Verder formuleert de API adviezen over preventieactiviteiten binnen de sportclub en helpt het clubbestuur met het realiseren van deze initiatieven.

Aanspreekpunt en eerste opvang

De API luistert naar het verhaal van de melder of vraagsteller, zonder de rol van hulpverlener op te nemen. Hij toont voldoende empathie, geeft de melder het gevoel dat er geluisterd wordt en stelt het verhaal niet in vraag. Iedereen in de clug moet weten wie de API's zijn, hoe ze hen kunnen bereiken en met welke vragen of boodschappen ze hierbij kunnen aankloppen.

Coördinatie van het handelingsprotocol en doorverwijzing

De club-API neemt elke vraag of melding serieus. Ze starten het handelingsprotocol op en zorgen ervoor dat de procedure gevolgd wordt. Eventueel bijgestaan door een noodteam vormt de API een beeld van de situatie, schat de ernst in en verleent de melder vervolgens informatie en advies of verwijst door. Bij vermoedens of aanwijzingen van ernstig grensoverschrijdend gedrag (rood of zwart) is het niet de taak van de API om zelf hulp te verlenen of op onderzoek uit te gaan, maar verwijst hij door naar de federatie-API en/of deskundigen (hulpverlening, politie en justitie, ..)

• Een hulpverlener: start geen hulpverleningsproces en heeft geen beroepsgeheim.
• Een onderzoeksrechter: moet niet achter de feiten aangaan.
• Een journalist: moet niet iedereen informeren die nieuwsgierig is, is discreet. Heeft geen zwijgplicht maar wel meldingsplicht!
• Een bestuurder: heeft geen verantwoordelijkheid, enkel een adviserende rol.

Wanneer een club-API geconfronteerd wordt met een incident, is het belangrijk dat hij/zij een zekere discretie in acht neemt. Een API moet kunnen luisteren naar en empathie tonen met het slachtoffer. Daarnaast dient hij/zij een vertrouwensrelatie te hebben met de bevoegde personen binnen de sportclub of de sportfederatie. Discretie is hierbij van een groot belang.

Discretie betekent niet dat hij/zij zaken geheim houdt. Het betekent wel dat men voorzichtig is met de informatie waarover je beschikt (geen informatie laten rondslingeren en vertrouwelijke of gevoelige informatie niet aan iedereen meedelen), dat je vooraf zorgvuldig afweegt welke informatie relevant is en wat je kan of moet meedelen aan andere personen of organen van de sportclub of de sportfederadite die bevoegd zijn. Het is immers belangrijk dat je je als club-API gedraagt zoals elke andere, redelijke en voorzichtige persoon zou doen in dezelfde omstandigheden.

Discreet zijn betekent ook dat je geen informatie verspreidt of meedeelt aan mensen die geen beslissingen kunnen nemen of geen bevoegdheid hebben. Roddelen en het verspreiden van geruchten zijn volledig uit den boze!

Discreet zijn is uiteraard niet hetzelfde als geheim houden. Het is zeker niet de bedoeling dat een API alles voor zichzelf houdt en is dan ook niet gebonden tot een beroepsgeheim.

Link naar VAL gedragscode maken

Gedragscode voor bestuurders

Gedragscode voor sportbegeleiders

Gedragscode voor sporters

Gedragscode voor ouders

• Kom een beetje op voorhand naar de training. Zo kunnen de training tijdig starten.
• Meld aan- en afwezigheden steeds op voorhand via Twizzit.
• Toon interesse in onze sportclub door deelname aan nevenactiviteiten en wedstrijden.
• Geef je kind zo nu en dan een compliment. Focus op wat goed gaat.
• Luister naar de interesses van je kind. Heb je het gevoel dat de motivatie blijvend daalt, begin dan vooral een gesprek met je kind.

• Kijk bij het betreden van de piste goed uit dat je niemand hindert. Lopers op de baan hebben altijd voorrang.
• We lopen steeds linksom, dus tegen de wijzers van de klok in.
• Beperk gebruik van de eerste twee binnenbanen. Die zijn voorbehouden voor loopoefeningen langer of gelijk aan 400m.
• Als er op het grasveld getraind wordt voor de technische onderdelen van werpen, dan mag het grasveld niet overgestoken worden.
• Bij voorkeur trainen we met propere loopschoenen en zijn schoenen moddervrij.
• Laat niets rondslingeren op de piste, zoals kledij of zakken.
• De pinnetjes van de spikes mogen maximaal 6mm zijn.
• Neem geen scherpe, harde voorwerpen mee op de piste.
• We laten geen afval achter op de piste. Er staan vuilnisbakken rond de afsluiting.
• De atletiekpiste (zandbakken, matten, netten en palen) is geen speelterrein en mag dan ook nooit op die manier worden gebruikt.

Ieder persoon en dus ook elke sporter heeft zijn grenzen. Deze grenzen zijn niet altijd zichtbaar en  zijn voor elke persoon of sociale groep verschillend. Wanneer je iemands grenzen overschrijdt, schaadt je zijn of haar integriteit. Iemand kan zowel op fysiek, psychisch als seksueel vlak grenzen overschrijden. Pesten is eveneens een vorm van grensoverschrijdend gedrag. Om een veilig sportklimaat uit te bouwen, is het dan ook van belang om grensoverschrijdend gedrag in de eerste plaats te voorkomen. Daarnaast is het belangrijk om actief en pedagogisch te reageren als dit zich voordoet en dit ten aanzien van alle betrokkenen binnen de sportomgeving.

Dit thema splitsen we op in 4 subthema’s:​

• Fysiek
• Psychisch
• Seksueel
• Pesten

Voor meer informatie verwijzen we door naar de overheidswebsite etischsporten.be:

Het melden van ongewenst gedrag is essentieel om ervoor te zorgen dat onze sportclub een veilige en respectvolle omgeving blijft. Door melding te maken bij de vertrouwenspersoon kunnen we samen werken aan het oplossen van het probleem en ervoor zorgen dat herhaling wordt voorkomen.

Het maken van een melding bij de vertrouwenspersoon kan op verschillende manieren gebeuren:

• Je kunt persoonlijk contact opnemen met de vertrouwenspersoon tijdens zijn/haar spreekuur.

• Je kunt ook telefonisch of via e-mail contact opnemen met de vertrouwenspersoon. De contactgegevens van de vertrouwenspersoon zijn te vinden op onze website.

Alle meldingen worden strikt vertrouwelijk behandeld. De vertrouwenspersoon zal alleen informatie delen met andere betrokkenen als dat noodzakelijk is voor het onderzoeken en oplossen van de situatie. Jouw privacy staat bij ons voorop.

Bij Stax geloven we dat iedereen het recht heeft om in een veilige en respectvolle omgeving te sporten. Door samen te werken en melding te maken bij de vertrouwenspersoon, dragen we bij aan het creëren van zo'n omgeving voor al onze leden.

Heb je nog vragen of wil je meer informatie over het melden bij de vertrouwenspersoon? Neem dan gerust contact met ons op. We staan altijd klaar om je te helpen.

Het handelingsplan is een belangrijk onderdeel van het beleid rond lichamelijke en seksuele integriteit binnen onze sportclub. Het beschrijft zowel de maatregelen die we al genomen hebben als de stappen die we in de toekomst willen zetten. Het handelingsprotocol beschrijft de stappen die de club-API kan zetten wanneer er een melding, onthulling of vaststelling is van fysiek, psychisch of seksueel grensoverschrijdend gedrag. Het is echter geen vaststaand scenario: de club-API zal steeds beslissingen moeten nemen in functie van de ernst en aard van de situatie en in overleg met het noodteam, de federatie-API en eventueel experten buiten de sportclub. Een overzicht:

In het overzicht zie je het stappenplan dat wordt gevolgd en doorlopen bij het binnenkomen van een melding.

De melding wordt met de nodig discretie behandeld en is enkel toegankelijk door de Club-API. Naargelang de ernst ingedeeld in het vier vlaggensysteem, groen-geel-rood-zwart.

Fase 0 Melding

Bij de melding van een incident, zowel bij een vermoeden, onthulling als vaststelling, is het belangrijk om duidelijk informatie te delen, wie wat waarom en hoe. Dit kan direct bij de Club-API, via mail of meldingsknop terug te vinden op onze website en met de nodige discretie.

Fase 1 In kaart brengen van de situatie

Zorgvuldig in kaart brengen van de situatie met gebruik van het rapporteringsdocument.

Fase 2 Inschatten van de ernst & advies inwinnen

Inschatten van de ernst van de feiten. Intern of extern overleg zal de club-API hierbij helpen indien nodig. Wanneer het duidelijk een groene of gele vlag betreft (geen of licht grensoverschrijdend gedrag) is dit niet steeds nodig. Bij ernstiger feiten (rood of zwart) plan men een overleg met een noodteam in en contacteer men altijd de federatie-API.

Extern advies kan zijn:

• Hulplijn 1712
• Via de federatie-API: Vertrouwenscentrum Kindermishandeling van jouw regio(minderjarigen)
• Via de federatie-API: Centrum Algemeen Welzijnswerk (volwassenen)

Fase 3 – Formuleren en uitvoeren van het advies  

Fase 4 Nazorg en evaluatie

In de nasleep van een incident kunnen gevoelens van onveiligheid of onrecht lang blijven aanslepen.
Meestal hebben betrokkenen behoefte aan goede nazorg. Goede nazorg leidt ook tot minder
herhaling van dezelfde soort incidenten. Ook transparantie over hoe het incident is opgevolgd,
zorgt voor een gevoel van veiligheid en vertrouwen in de sportclub.

Fase 5 Verbeteracties in het beeld

Beschouw een incident als een uitnodiging om het clubbeleid en de praktijk van de sportclub te
bekijken. Moeten er zaken worden aangepakt, zijn afspraken onduidelijk, is er teveel ruimte voor
interpretatie, hoe wordt het toezicht uitgevoerd, zijn alle begeleiders vertrouwd met de
basisafspraken enzovoort. Veel vragen dus. Tijd om een reflectie te maken en een paar
verbeteracties voor te stellen en uit te voeren

Om grensoverschrijdend gedrag te voorkomen, nemen we verschillende preventieve maatregelen:

• We stellen een gedragscode op voor alle actoren in de club, zoals trainers, atleten, bestuurders en ouders. Deze code dient als leidraad om ongewenst gedrag te voorkomen en afspraken duidelijk te maken.
• Bij aanwerving van nieuwe trainers en medewerkers vragen we naar een uittreksel uit het strafregister (vroeger "bewijs van goede zeden"). Daarnaast voeren we intakegesprekken om hun achtergrond en motivatie te kennen.
• We organiseren infosessies voor trainers over specifieke thema's zoals omgaan met kinderen met gedragsstoornissen of autisme.
• We maken gebruik van het vlaggensysteem om gedragscodes te bespreken en incidenten te beoordelen.

Daarnaast maken we ons handelingsprotocol bekend via onze website, sociale media kanalen en affiches in de kantine.